Di 25ê Nîsanê de, di raporek ji aliyê Enstîtuya Meteorolojiyê ya Neteweyî ya Brezîlyayê (Inmet) ve hat weşandin, analîzek berfireh a anomalîyên avhewayê û şert û mercên hewayê yên dijwar ên ku ji ber El Nino li Brezîlyayê di sala 2023an û sê mehên pêşîn ên 2024an de çêbûne, tê pêşkêş kirin.
Di raporê de hat destnîşankirin ku diyardeya hewayê ya El Nino baran li başûrê Brezîlyayê du qat zêde kiriye, lê li deverên din, baran ji rêjeya navînî pir kêmtir bûye. Pispor bawer dikin ku sedema wê ev e ku di navbera Cotmeha sala borî û Adara îsal de, diyardeya El Nino bû sedema ku çend dorhêlên pêlên germê bikevin herêmên bakur, navendî û rojavayê Brezîlyayê, ku pêşveçûna girseyên hewaya sar (sîklon û eniyên sar) ji serê başûrê Amerîkaya Başûr ber bi bakur ve sînordar kir. Di salên berê de, girseyeke hewaya sar a bi vî rengî ber bi bakur ve diçû ber bi hewza Çemê Amazonê û bi hewaya germ re digihîşt da ku baranek mezin çêbike, lê ji Cotmeha 2023-an vir ve, herêma ku hewaya sar û germ digihîje hev ber bi herêma başûrê Brezîlyayê ve ku 3,000 kîlometre dûrî hewza Çemê Amazonê ye, pêş ketiye, û çend dorhêlên barana mezin li herêma herêmî çêbûne.
Raport her wiha destnîşan dike ku bandorek din a girîng a El Nino li Brezîlyayê zêdebûna germahiyê û cihêguhertina herêmên germahiya bilind e. Ji Cotmeha sala borî heta Adara îsal, rekordên germahiya herî bilind ên di dîroka heman serdemê de li seranserê Brezîlyayê hatine şikandin. Li hin deveran, germahiya herî zêde 3 heta 4 pileya Celsius ji lûtkeya rekordê bilindtir bû. Di heman demê de, germahiya herî bilind di Kanûnê de, bihara nîvkada başûr, li şûna Çile û Sibatê, mehên havînê, çêbû.
Herwiha, pispor dibêjin ku hêza El Nino ji Kanûna Pêşîn a sala borî ve kêm bûye. Ev jî rave dike ka çima bihar ji havînê germtir e. Daneyên nîşan didin ku germahiya navînî ya Kanûna Pêşîn a 2023-an, di bihara Amerîkaya Başûr de, ji germahiya navînî ya Çile û Sibata 2024-an, di havîna Amerîkaya Başûr de, germtir e.
Li gorî pisporên avhewayê yên Brezîlyayî, hêza El Nino dê îsal ji dawiya payîzê heta destpêka zivistanê, ango di navbera Gulan û Tîrmeha 2024an de, hêdî hêdî kêm bibe. Lê di cih de piştî wê, çêbûna La Nina dê bibe bûyerek bi îhtîmaleke mezin. Tê payîn ku şert û mercên La Nina di nîvê duyemîn ê salê de dest pê bikin, û germahiya rûyê erdê ya avên tropîkal ên li Pasîfîka navendî û rojhilat bi girîngî ji navînî kêmtir dakeve.
Dema weşandinê: 29ê Nîsanê-2024